Gece terörü diğer adıyla parasomnia bir uyku bozukluğudur. Genellikle 3-7 yaş aralığındaki çocuklarda görülür ve ortalama 4-5 yıl sürer. 4-12 yaş arasındaki yaygınlığı %3 civarında iken erişkinlerde yaşam boyu yaygınlığı %1’in altındadır. Erişkinlik döneminde nadir de olsa görülen gece terörü çocukluk başlangıçlıdır.
Genetik, nörolojik ve psikolojik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Genellikle erkeklerde görülür ve hastalığa karşı ailesel yatkınlık olabilir. Merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasına bağlı bazı faktörler bu hastalığa neden olabilir. Aşırı yorgunluk, stres, ateş, ilaç kullanımı, yatağından farklı bir yerde uyuma, günlük yaşamda değişiklikler, ruhsal travma yaşamak, hassas kaygılı bir yapıda olmak hastalığı tetikleyebilir.
Gece terörü uykuya daldıktan 2-3 saat sonra, derin uyku döneminde ortaya çıkar ve gece boyunca bir defa yaşanır. Aniden uyanıyormuş gibi görünme, bağırma veya ağlama, hızlı solunum ve kalp atışları, panik ve alışılmışın dışında davranışlar, aşırı korku, terleme, ciltte kızarıklık, kas kasılmaları, tamamen uyanmama, yatıştırılıp uykuya dalmada zorluk tipik bir atak sırasında kişide görülen belirtilerdir. Daha çok kişinin kabus gördüğü sanılır ama kabusun aksine gece teröründe kişinin bilinci yerinde değildir, yaşadıklarını hatırlamaz ve kabus hafif uykuda görülürken gece terörü derin uykuda yaşanır.
Çocuk genelde yatağında oturur vaziyette çığlık atıp ağlarken bulunur. Gözleri açıktır ama ebeveyninin söylediklerine tepki vermez çünkü uyanık değildir. Bu durum yaklaşık 1-15 dakika sürer, daha sonrasında çocuk sakinleşir ve normal uyku haline devam eder. Uzmanlar atak sırasında çocuğun uyandırılmamasını tavsiye etmektedir, uyandırıldığı takdirde durumu kötüleşebilir ve atağın daha uzun sürmesine neden olabilir.
Çocuk genelde yatağında oturur vaziyette çığlık atıp ağlarken bulunur. Gözleri açıktır ama ebeveyninin söylediklerine tepki vermez çünkü uyanık değildir. Bu durum yaklaşık 1-15 dakika sürer, daha sonrasında çocuk sakinleşir ve normal uyku haline devam eder. Uzmanlar atak sırasında çocuğun uyandırılmamasını tavsiye etmektedir, uyandırıldığı takdirde durumu kötüleşebilir ve atağın daha uzun sürmesine neden olabilir.
Gece terörü görüldüğü kadar ciddi bir rahatsızlık değildir, yaşın ilerlemesi ile kaybolur. Hastalık psikolojik kaynaklı olabileceğinden çocuğa endişeden uzak bir aile ortamı yaratılmalıdır. Uyku hijyeni sağlanmalıdır. Çocuğun gün içinde kendini yormaması ve gündüz de uyuması faydalı olabilir. Sağa sola vurabileceği için hastanın fiziksel zararına neden olabilecek eşyalar odadan kaldırılmalıdır. Atak her gün aynı saatlerde ortaya çıkıyorsa ataktan 10-15 dakika önce çocuk uyandırılıp kısa bir süre uyanık tutulmalıdır. 2-3 aydan fazla görülen durumlarda çocuk psikiyatristine ya da nöroloji uzmanına başvurulmalıdır.
Genetik, nörolojik ve psikolojik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Genellikle erkeklerde görülür ve hastalığa karşı ailesel yatkınlık olabilir. Merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasına bağlı bazı faktörler bu hastalığa neden olabilir. Aşırı yorgunluk, stres, ateş, ilaç kullanımı, yatağından farklı bir yerde uyuma, günlük yaşamda değişiklikler, ruhsal travma yaşamak, hassas kaygılı bir yapıda olmak hastalığı tetikleyebilir.
Gece terörü uykuya daldıktan 2-3 saat sonra, derin uyku döneminde ortaya çıkar ve gece boyunca bir defa yaşanır. Aniden uyanıyormuş gibi görünme, bağırma veya ağlama, hızlı solunum ve kalp atışları, panik ve alışılmışın dışında davranışlar, aşırı korku, terleme, ciltte kızarıklık, kas kasılmaları, tamamen uyanmama, yatıştırılıp uykuya dalmada zorluk tipik bir atak sırasında kişide görülen belirtilerdir. Daha çok kişinin kabus gördüğü sanılır ama kabusun aksine gece teröründe kişinin bilinci yerinde değildir, yaşadıklarını hatırlamaz ve kabus hafif uykuda görülürken gece terörü derin uykuda yaşanır.
Çocuk genelde yatağında oturur vaziyette çığlık atıp ağlarken bulunur. Gözleri açıktır ama ebeveyninin söylediklerine tepki vermez çünkü uyanık değildir. Bu durum yaklaşık 1-15 dakika sürer, daha sonrasında çocuk sakinleşir ve normal uyku haline devam eder. Uzmanlar atak sırasında çocuğun uyandırılmamasını tavsiye etmektedir, uyandırıldığı takdirde durumu kötüleşebilir ve atağın daha uzun sürmesine neden olabilir.
Çocuk genelde yatağında oturur vaziyette çığlık atıp ağlarken bulunur. Gözleri açıktır ama ebeveyninin söylediklerine tepki vermez çünkü uyanık değildir. Bu durum yaklaşık 1-15 dakika sürer, daha sonrasında çocuk sakinleşir ve normal uyku haline devam eder. Uzmanlar atak sırasında çocuğun uyandırılmamasını tavsiye etmektedir, uyandırıldığı takdirde durumu kötüleşebilir ve atağın daha uzun sürmesine neden olabilir.
Gece terörü görüldüğü kadar ciddi bir rahatsızlık değildir, yaşın ilerlemesi ile kaybolur. Hastalık psikolojik kaynaklı olabileceğinden çocuğa endişeden uzak bir aile ortamı yaratılmalıdır. Uyku hijyeni sağlanmalıdır. Çocuğun gün içinde kendini yormaması ve gündüz de uyuması faydalı olabilir. Sağa sola vurabileceği için hastanın fiziksel zararına neden olabilecek eşyalar odadan kaldırılmalıdır. Atak her gün aynı saatlerde ortaya çıkıyorsa ataktan 10-15 dakika önce çocuk uyandırılıp kısa bir süre uyanık tutulmalıdır. 2-3 aydan fazla görülen durumlarda çocuk psikiyatristine ya da nöroloji uzmanına başvurulmalıdır.
- Gökkurt Sözlük