kıbrıs harekâtı
değiştir
yıldıran, 1974 yılında kıbrıs barış harekâtı'nda görev yaptı.[3]
diyarbakır cezaevi
değiştir
yıldıran, 12 eylül darbesi sonrası 24 şubat 1981-1983 tarihleri arasında diyarbakır e tipi askerî cezaevi'nde yüzbaşı rütbesiyle güvenlik amiri olarak görev yaptı.[4][3] diyarbakır'a ankara'dan gönderildi.[5] başçavuş mevlüt akkoyun'un yerine göreve geldi.[6] görev süresi boyunca tutuklulara işkence yaptırdığına dair iddialar vardır.[7][8][9] 1980-84 yılları arasında, cezaevinde 30'dan fazla tutuklu öldü.[10] cezaevinde pkk'nın kurucularından kemal pir ve mehmet hayri durmuş, pkk merkez komite üyesi mazlum doğan gibi isimler de öldü.
yıldıran'ın 1980 sonrasında diyarbakır cezaevi'ne atanmasıyla bu cezaevinde foucault'cu anlamda disipliner teknikler uygulanmaya başlandığına dair iddialar vardır.[11][12][13] türkçe bilmeyen tutuklulara 1 gecede i̇stiklal marşı, andımız, gençliğe hitabe ve atatürk i̇lkelerini ezberlettiğine dair söylemler vardır.[13] yıldıran'ın "co" adında bir alman çoban köpeği vardı. i̇ddialara göre, bu köpek mahkumların cinsel organlarını ısırması için eğitilmişti ve tüm mahkumlar bu köpeği selamlamakla hükümlüydü.[14][15]
yıldıran hakkında şikâyetler olmasına rağmen hiçbir soruşturma veya dava isteği kabul edilmemiştir.[16]
i̇stanbul 23. piyade tümeni
değiştir
yıldıran, diyarbakır cezaevi'ndeki görevinin bitişinin ardından i̇stanbul'a atandı. i̇stanbul 23. piyade tümeni'nde binbaşı rütbesiyle tabur komutanı olarak görev yaptı.
suikast
değiştir
yıldıran, 22 ekim 1988 günü eşi ve bir çocuğu ile birlikte ümraniye'nin sarıgazi semtindeki askerî lojmanların önündeki duraktan bir halk otobüsüne bindi. aynı duraktan otobüse binen iki kişi, yıldıran'ın oturduğu koltuğun arkasındaki sıraya geçti. kalabalık olmayan otobüs, saat 14.50'de kısıklı meydanı'ndaki durağa geldiğinde durdu ve kapıların açıldığı sırada saldırganlardan biri ateş açtı. arkasından açılan ateş sonucu mermilerden ikisi yıldıran'ın boynuna ve sırtına isabet etti. bir mermi de otobüste bulunan yolculardan birine geldi. ateş açan iki saldırgan otobüsten inip kaçtı. yıldıran ve vurulan diğer yolcu, hastaneye götürüldü. yıldıran kurtarılamadı ve hayatını kaybetti.[17][3][7] suikastı, pkk üstlendi.[3] saat 21.00'de cumhuriyet gazetesini arayan bir kişi, "kısıklı'da cezalandırılan esat oktay yıldıran, pkk tarafından öldürülmüştür. biji partiya karkaren kürdistan." şeklinde konuştu.[3] yıldıran, pkk tarafından "cellat" olarak anılmış ve ölüm listesine alınmıştı.
dönemin i̇stanbul emniyet müdürü, gazetecilere, "binbaşı otobüs içindeyken, sivil elbiseliyken vuruluyor. i̇ki kişi oldukları tahmin ediliyor. bir kişi ateş ediyor. otobüs durduğu sırada kapılar açıldığında ateş ediyorlar ve kaçıyorlar." dedi.[3]
tepkiler
değiştir
suikast sonrası genelkurmay başkanlığı genel sekreterliği tarafından, "çok kıymetli bir subay olarak isim yapmıştır ve daima da böyle anılacaktır." açıklaması yapılmıştır.[18]
1970 kara harp okulu mezunları, yıldıran'ın öldürülmesine ilişkin "yeri doldurulamayacak müstesna insan" açıklamasında bulundu.[19 ödülleri ve madalyaları
değiştir
yıldıran, türk silahlı kuvvetleri hizmet övünç madalyası ve türkiye cumhuriyeti devlet övünç madalyası almıştır.[20][21]
hatırası
değiştir
esat oktay yıldıran'ın edirnekapı şehitliği'ndeki mezarı.
defin
değiştir
yıldıran, edirnekapı şehitliği'ne defnedilmiştir.[22]
tartışmalar
değiştir
1 ekim 2010'da fatih'te şehitler parkı’ndaki anıtta yer alan yıldıran’ın ismi, adalet ve kalkınma partisi milletvekillerinin tepkileri üzerine ergenekon davaları sırasında fatih belediyesi tarafından kaldırıldı. yıldıran’ın adının yer aldığı mermer parça, belediye ekipleri tarafından söküldü.[23][24][25]
yıldıran'ın oğlu timuçin yıldıran, nisan 2012'de rasim ozan kütahyalı'ya yazdığı yazılar nedeniyle dava açtı. mahkeme, "yıldıran'ın kişisel hatırasına hakaret" suçundan dolayı kütahyalı'ya 90 gün hapis cezası verdi.[26] nagehan alçı da aynı suçtan dolayı 105 gün hapis cezası aldı.[21][20]
2012'de 12 eylül davası'nın yeniden başlamasının ardından genelkurmay başkanlığı genel sekreterliği, yıldıran ile ilgili açıklamalarda bulunmuştur:
“ binbaşı esat oktay yıldıran kendisine verilen görevleri kanun, yönetmelik ve diğer yasal mevzuat içinde en iyi bir şekilde yapmak için çaba gösteren, her görevde komutan ve amirlerinin takdirini kazanmış, atatürk ilke ve inkılaplarına yürekten bağlı, türk vatanının bölünmezliğine inanmış çok kıymetli bir subay olarak isim yapmıştır ve daima da böyle anılacaktır. görevli olduğu süre içinde cezaevinde örgütlerin kendi iç hesaplaşmalarından ileri gelen bazı olaylar olmuş, bu olaylar ve sonradan çeşitli defalar yapılan şikâyetler inceletilmiş ve hiçbir olayın yasal soruşturma veya yasal işlem dışında tutulmadığı görülmüştür.[27] „—genelkurmay başkanlığı genel sekreterliği 2009 yapımı bu kalp seni unutur mu? adlı televizyon dizisinin bir bölümünde yıldıran tarafından yaptırıldığı iddia edilen işkenceler ele alındı.[28]
2015 yapımı kanlı postal filminde yıldıran'ı mesut akusta canlandırmıştır.[29]
2017 yapımı 14 temmuz filminde yıldıran'ı bülent keser canlandırmıştır.[30] kaynakça
değiştir
^ "kaymakamımız göksel yüksel, şehit binbaşı esat oktay yildiran' ın eşi serpil yildiran'ı ziyaret etti". www.balikesirmarmara.gov.tr. 19 eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ "rasim ozan kütahyalı'ya hapis cezası | star". star.com.tr. 15 ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 ocak 2022.
^ a b c d e f "cumhuriyet gazetesi". 28 ekim 1988. 24 eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ i̇smail beşikçi. i̇letişim yayınları. 28 mart 2018. isbn 978-975-05-2386-1. 15 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ öktem, kerem (10 mart 2011). angry nation: turkey since 1989 (i̇ngilizce). bloomsbury publishing. isbn 978-1-84813-212-2. 13 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ perinçek, doğu (1993). türk sorunu: emekçiler açısından belgelerle kürt sorunu. kaynak yayınları. isbn 978-975-343-051-7. 13 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ a b "12 eylül darbesinin yıl dönümü: darbeciler hesap vermedi". www.cumhuriyet.com.tr. 12 eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ "diyarbakır cezaevi'ndeki işkencenin adı: "beni öp haydar"". 4 mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 17 nisan 2016.
^ "altan tan'ın babasını oruç tuttuğu için öldürmüşler". 1 mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 17 nisan 2016.
^ "diyarbakır e tipi cezaevi mağdurları: 'utanç müzesine dönüştürülsün'". bbc news türkçe. 14 temmuz 2021. 14 temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 22 ekim 2022.
^ firat, derya. "total kurum, disipliner cezaevi, kamp: goffman, foucault ve agamben'in kavramlarıyla diyarbakır askerî cezaevi (1980-84)". hande topaloglu. 15 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ "diyarbekir cezaevi veya hafızayı sergilemek!". www.haberturk.com. 14 temmuz 2021. 14 temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ a b "i̇şkence... "genç olsam dağa çıkardım!"". t24. 22 şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ "how turkish 'justice' works". hürriyet daily news (i̇ngilizce). 26 ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 6 şubat 2021.
^ welat zeydanlıoğlu: torture and turkification in the diyarbakır military prison ağustos 29, 2009[tarih uyuşmuyor], tarihinde wayback machine sitesinde arşivlendi.
^ dicle'de kül hayatlar: 1980'den 2007'ye terör örgütünden şok itiraflar. raşit kısacık. truva. 2007. ss. 113-115. 13 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ "tutanak" (pdf). tbmm.gov.tr. 2 haziran 2021 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi.
^ "25 ekim 1988 tarihli milliyet gazetesi, sayfa 9: genelkurmay'dan açıklama". 28 kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "26 ekim 1988 tarihli milliyet gazetesi, sayfa 12: aci kaybimiz". 28 kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ a b türkiye, sputnik (13 haziran 2018). "nagehan alçı, rasim ozan kütahyalı ve ümit zileli'ye hapis cezası". sputnik türkiye. 5 haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ a b "105 gün hapis cezası alan nagehan alçı: mahkemeler erdoğan'a da ceza vermeli". t24. 14 haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ "i̇stanbul'un en büyük şehitliği". zehra evcil. son an gazetesi. 20 nisan 2019. 15 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ haber, internet (1 ekim 2010). "i̇şkenceci subayın ismi anıttan silindi". 3 ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 ekim 2021.
^ "anıtta işkenceci görmek istemiyoruz". milliyet. 21 ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 ekim 2021.
^ "yıldıran'ın ismi anıttan gitti". tahsin aksu. milliyet. 1 ekim 2010. 4 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 17 kasım 2021.
^ "rasim ozan kütahyalı'ya hapis cezası". www.sozcu.com.tr. 21 mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ "'esat oktay yıldıran kıymetli bir subaydı'". haberler.com. 9 nisan 2012. 10 nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 6 ocak 2022.
^ "bir bellek mekânı olarak televizyon: bu kalp seni unutur mu?". sevilay çelenk özen. s. 191. erişim tarihi: 15 kasım 2021.[ölü/kırık bağlantı]
^ "kanlı postal". box office türkiye. 24 ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ "14 tirmeh". imdb. 3 haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 26 nisan 2022.
değiştir
yıldıran, 1974 yılında kıbrıs barış harekâtı'nda görev yaptı.[3]
diyarbakır cezaevi
değiştir
yıldıran, 12 eylül darbesi sonrası 24 şubat 1981-1983 tarihleri arasında diyarbakır e tipi askerî cezaevi'nde yüzbaşı rütbesiyle güvenlik amiri olarak görev yaptı.[4][3] diyarbakır'a ankara'dan gönderildi.[5] başçavuş mevlüt akkoyun'un yerine göreve geldi.[6] görev süresi boyunca tutuklulara işkence yaptırdığına dair iddialar vardır.[7][8][9] 1980-84 yılları arasında, cezaevinde 30'dan fazla tutuklu öldü.[10] cezaevinde pkk'nın kurucularından kemal pir ve mehmet hayri durmuş, pkk merkez komite üyesi mazlum doğan gibi isimler de öldü.
yıldıran'ın 1980 sonrasında diyarbakır cezaevi'ne atanmasıyla bu cezaevinde foucault'cu anlamda disipliner teknikler uygulanmaya başlandığına dair iddialar vardır.[11][12][13] türkçe bilmeyen tutuklulara 1 gecede i̇stiklal marşı, andımız, gençliğe hitabe ve atatürk i̇lkelerini ezberlettiğine dair söylemler vardır.[13] yıldıran'ın "co" adında bir alman çoban köpeği vardı. i̇ddialara göre, bu köpek mahkumların cinsel organlarını ısırması için eğitilmişti ve tüm mahkumlar bu köpeği selamlamakla hükümlüydü.[14][15]
yıldıran hakkında şikâyetler olmasına rağmen hiçbir soruşturma veya dava isteği kabul edilmemiştir.[16]
i̇stanbul 23. piyade tümeni
değiştir
yıldıran, diyarbakır cezaevi'ndeki görevinin bitişinin ardından i̇stanbul'a atandı. i̇stanbul 23. piyade tümeni'nde binbaşı rütbesiyle tabur komutanı olarak görev yaptı.
suikast
değiştir
yıldıran, 22 ekim 1988 günü eşi ve bir çocuğu ile birlikte ümraniye'nin sarıgazi semtindeki askerî lojmanların önündeki duraktan bir halk otobüsüne bindi. aynı duraktan otobüse binen iki kişi, yıldıran'ın oturduğu koltuğun arkasındaki sıraya geçti. kalabalık olmayan otobüs, saat 14.50'de kısıklı meydanı'ndaki durağa geldiğinde durdu ve kapıların açıldığı sırada saldırganlardan biri ateş açtı. arkasından açılan ateş sonucu mermilerden ikisi yıldıran'ın boynuna ve sırtına isabet etti. bir mermi de otobüste bulunan yolculardan birine geldi. ateş açan iki saldırgan otobüsten inip kaçtı. yıldıran ve vurulan diğer yolcu, hastaneye götürüldü. yıldıran kurtarılamadı ve hayatını kaybetti.[17][3][7] suikastı, pkk üstlendi.[3] saat 21.00'de cumhuriyet gazetesini arayan bir kişi, "kısıklı'da cezalandırılan esat oktay yıldıran, pkk tarafından öldürülmüştür. biji partiya karkaren kürdistan." şeklinde konuştu.[3] yıldıran, pkk tarafından "cellat" olarak anılmış ve ölüm listesine alınmıştı.
dönemin i̇stanbul emniyet müdürü, gazetecilere, "binbaşı otobüs içindeyken, sivil elbiseliyken vuruluyor. i̇ki kişi oldukları tahmin ediliyor. bir kişi ateş ediyor. otobüs durduğu sırada kapılar açıldığında ateş ediyorlar ve kaçıyorlar." dedi.[3]
tepkiler
değiştir
suikast sonrası genelkurmay başkanlığı genel sekreterliği tarafından, "çok kıymetli bir subay olarak isim yapmıştır ve daima da böyle anılacaktır." açıklaması yapılmıştır.[18]
1970 kara harp okulu mezunları, yıldıran'ın öldürülmesine ilişkin "yeri doldurulamayacak müstesna insan" açıklamasında bulundu.[19 ödülleri ve madalyaları
değiştir
yıldıran, türk silahlı kuvvetleri hizmet övünç madalyası ve türkiye cumhuriyeti devlet övünç madalyası almıştır.[20][21]
hatırası
değiştir
esat oktay yıldıran'ın edirnekapı şehitliği'ndeki mezarı.
defin
değiştir
yıldıran, edirnekapı şehitliği'ne defnedilmiştir.[22]
tartışmalar
değiştir
1 ekim 2010'da fatih'te şehitler parkı’ndaki anıtta yer alan yıldıran’ın ismi, adalet ve kalkınma partisi milletvekillerinin tepkileri üzerine ergenekon davaları sırasında fatih belediyesi tarafından kaldırıldı. yıldıran’ın adının yer aldığı mermer parça, belediye ekipleri tarafından söküldü.[23][24][25]
yıldıran'ın oğlu timuçin yıldıran, nisan 2012'de rasim ozan kütahyalı'ya yazdığı yazılar nedeniyle dava açtı. mahkeme, "yıldıran'ın kişisel hatırasına hakaret" suçundan dolayı kütahyalı'ya 90 gün hapis cezası verdi.[26] nagehan alçı da aynı suçtan dolayı 105 gün hapis cezası aldı.[21][20]
2012'de 12 eylül davası'nın yeniden başlamasının ardından genelkurmay başkanlığı genel sekreterliği, yıldıran ile ilgili açıklamalarda bulunmuştur:
“ binbaşı esat oktay yıldıran kendisine verilen görevleri kanun, yönetmelik ve diğer yasal mevzuat içinde en iyi bir şekilde yapmak için çaba gösteren, her görevde komutan ve amirlerinin takdirini kazanmış, atatürk ilke ve inkılaplarına yürekten bağlı, türk vatanının bölünmezliğine inanmış çok kıymetli bir subay olarak isim yapmıştır ve daima da böyle anılacaktır. görevli olduğu süre içinde cezaevinde örgütlerin kendi iç hesaplaşmalarından ileri gelen bazı olaylar olmuş, bu olaylar ve sonradan çeşitli defalar yapılan şikâyetler inceletilmiş ve hiçbir olayın yasal soruşturma veya yasal işlem dışında tutulmadığı görülmüştür.[27] „—genelkurmay başkanlığı genel sekreterliği 2009 yapımı bu kalp seni unutur mu? adlı televizyon dizisinin bir bölümünde yıldıran tarafından yaptırıldığı iddia edilen işkenceler ele alındı.[28]
2015 yapımı kanlı postal filminde yıldıran'ı mesut akusta canlandırmıştır.[29]
2017 yapımı 14 temmuz filminde yıldıran'ı bülent keser canlandırmıştır.[30] kaynakça
değiştir
^ "kaymakamımız göksel yüksel, şehit binbaşı esat oktay yildiran' ın eşi serpil yildiran'ı ziyaret etti". www.balikesirmarmara.gov.tr. 19 eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ "rasim ozan kütahyalı'ya hapis cezası | star". star.com.tr. 15 ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 ocak 2022.
^ a b c d e f "cumhuriyet gazetesi". 28 ekim 1988. 24 eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ i̇smail beşikçi. i̇letişim yayınları. 28 mart 2018. isbn 978-975-05-2386-1. 15 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ öktem, kerem (10 mart 2011). angry nation: turkey since 1989 (i̇ngilizce). bloomsbury publishing. isbn 978-1-84813-212-2. 13 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ perinçek, doğu (1993). türk sorunu: emekçiler açısından belgelerle kürt sorunu. kaynak yayınları. isbn 978-975-343-051-7. 13 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ a b "12 eylül darbesinin yıl dönümü: darbeciler hesap vermedi". www.cumhuriyet.com.tr. 12 eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ "diyarbakır cezaevi'ndeki işkencenin adı: "beni öp haydar"". 4 mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 17 nisan 2016.
^ "altan tan'ın babasını oruç tuttuğu için öldürmüşler". 1 mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 17 nisan 2016.
^ "diyarbakır e tipi cezaevi mağdurları: 'utanç müzesine dönüştürülsün'". bbc news türkçe. 14 temmuz 2021. 14 temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 22 ekim 2022.
^ firat, derya. "total kurum, disipliner cezaevi, kamp: goffman, foucault ve agamben'in kavramlarıyla diyarbakır askerî cezaevi (1980-84)". hande topaloglu. 15 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ "diyarbekir cezaevi veya hafızayı sergilemek!". www.haberturk.com. 14 temmuz 2021. 14 temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ a b "i̇şkence... "genç olsam dağa çıkardım!"". t24. 22 şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ "how turkish 'justice' works". hürriyet daily news (i̇ngilizce). 26 ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 6 şubat 2021.
^ welat zeydanlıoğlu: torture and turkification in the diyarbakır military prison ağustos 29, 2009[tarih uyuşmuyor], tarihinde wayback machine sitesinde arşivlendi.
^ dicle'de kül hayatlar: 1980'den 2007'ye terör örgütünden şok itiraflar. raşit kısacık. truva. 2007. ss. 113-115. 13 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ "tutanak" (pdf). tbmm.gov.tr. 2 haziran 2021 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi.
^ "25 ekim 1988 tarihli milliyet gazetesi, sayfa 9: genelkurmay'dan açıklama". 28 kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "26 ekim 1988 tarihli milliyet gazetesi, sayfa 12: aci kaybimiz". 28 kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ a b türkiye, sputnik (13 haziran 2018). "nagehan alçı, rasim ozan kütahyalı ve ümit zileli'ye hapis cezası". sputnik türkiye. 5 haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ a b "105 gün hapis cezası alan nagehan alçı: mahkemeler erdoğan'a da ceza vermeli". t24. 14 haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ "i̇stanbul'un en büyük şehitliği". zehra evcil. son an gazetesi. 20 nisan 2019. 15 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 15 kasım 2021.
^ haber, internet (1 ekim 2010). "i̇şkenceci subayın ismi anıttan silindi". 3 ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 ekim 2021.
^ "anıtta işkenceci görmek istemiyoruz". milliyet. 21 ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 ekim 2021.
^ "yıldıran'ın ismi anıttan gitti". tahsin aksu. milliyet. 1 ekim 2010. 4 kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 17 kasım 2021.
^ "rasim ozan kütahyalı'ya hapis cezası". www.sozcu.com.tr. 21 mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 21 mayıs 2022.
^ "'esat oktay yıldıran kıymetli bir subaydı'". haberler.com. 9 nisan 2012. 10 nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 6 ocak 2022.
^ "bir bellek mekânı olarak televizyon: bu kalp seni unutur mu?". sevilay çelenk özen. s. 191. erişim tarihi: 15 kasım 2021.[ölü/kırık bağlantı]
^ "kanlı postal". box office türkiye. 24 ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 5 kasım 2021.
^ "14 tirmeh". imdb. 3 haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. erişim tarihi: 26 nisan 2022.
